Bebeklerde İshale Ne İyi Gelir? Bebek ishali nasıl geçirilir? Bebeklerde ishal tedavisi, bebeklerin ishali nasıl geçer, bebek ishalini geçirmenin yolları nelerdir?
Bebeklerde İshale Ne İyi Gelir? Bebeklerde karşılaşılan en önemli problemlerden biri de ishaldir. İshal, bir gün içerisinde 4-5 defadan fazla yumuşak kıvamlı ya da sulu dışkılama olarak tanımlanır. Rengi açık sarı veya yeşil olabilir. Buna bazı durumlarda ek olarak kusma, karın ağrısı, halsizlik gibi belirtiler de eşlik edebilir.
Anne sütüyle beslenen bebeklerde doğumdan sonra ilk ay dışkının kıvamı doğal olarak daha yumuşaktır ve rengi açıktır. Yenidoğanlarda bir ayı doldurduktan sonra, dışkının hem rengi hem de kıvamı zamanla koyulaşır, bu iki durumun ayrımına dikkat edilmelidir. Bebeğin dışkısı normalden farklıysa, kıvamında ve renginde değişiklikler varsa, gün içerisinde normalin üzerinde dışkılama yapıyorsa ishal olduğu bilinmeli ve duruma uygun bir tutum sergilenmelidir.
Bebeklerde İshale Ne İyi Gelir?
İshal, sıvı ve elektrolit kaybına sebep olduğu için özellikle küçük bebeklerde oldukça tehlikelidir. İyi bir bakım ve uygun tedaviyle en fazla bir hafta içerisinde iyileşebilecek ishal vakaları, küçük çocuklarda hele ki kusma da eşlik ediyorsa kaybedilen suyun tolere edilmemesi durumunda ölümlere dahi sebep olabilmektedir.
Gelişmekte olan ülkelerde, çocuklarda en sık görülen ölüm sebebi olması ve yetişkin bireylere göre bebeklerde sıvı kaybının daha hızlı gelişebilmesi, çocuklar için ishali önemli bir tehdit unsuru yapıyor. Bunun için ishal tedavisinde bir ebeveyn olarak en önemli amacımız bebeğin vücudunda meydana gelen su ve elektrolit madde kaybının önüne geçmek olmalıdır.
Bebeğim neden ishal oluyor ?
• Yakın zamanda kullanılmış olan antibiyotik, bağırsaklardaki bakteri dengesini değiştirerek ishale sebep olabilir. • Bebeğinizin tükettiği besinlerden biri zehirlenmeye yol açmış olabilir.
• İyi yıkanmamış, yeterince temizlenmemiş gıdalardan kaynaklanıyor olabilir.
• Bebeğinizin içtiği su yeterince hijyenik olmayabilir
• Bebeğiniz virüs, bakteri ya da parazit kaynaklı enfeksiyöz etkenlerden herhangi birini kapmış olabilir.
• Dengeli ve sağlıklı beslenmemesi de bebeğinizde ishale yol açabilir. Şeker ya da nişasta miktarı fazla olan gıdalar, bağırsaktaki emilimi bozar ve neticesinde daha sulu bir dışkılama görülür.
• İnek sütü gibi alerjik besinler bazı bebeklerde alerjiye sebep olur ve sonucunda ishal görülebilir.
• Doğuştan gelen bir metabolik hastalık ya da bağırsak hastalığının olması sebebiyle bebeğiniz ishal oluyor olabilir.
• Yetişkinlerde olduğu gibi bebeklerde de seyahat sırasında ishal vakaları görülebilmektedir.
• Eğer bebeğiniz diş çıkarıyorsa bu dönemde diş kaşımak için her şeyi ağzına götüreceği için mikrop kapma ve ishal olma olasılığı daha yüksektir.
İshal Bebeğe Nasıl Bulaşır ?
Virüs, bakteri, mantar ve parazit etkenlerinden kaynaklı ishallerde bir insandan başka bir insana bulaşmanın en önemli yolu; dışkının ağız ve ele bulaşarak bebeğin sindirim sistemine katılmasıdır.
Gıda ve zehirlenme kaynaklı ishallerde ise en büyük risk faktörleri; tüketilen besin maddelerin yeterince yıkanmamış olması, tarihi geçmiş veya küflenmiş ürünler, bozulmuş konserveler, bilinmeyen içme sularının içinde bulunan mikroplardır.
Hijyen kurallarına uyulmayan yerlerde hastalığın bulaşma riski çok daha yüksektir.
Bebeğimi İshale Karşı Korumak İçin Neler Yapabilirim ?
Öncelikle yapılması gereken bebeğinizi sağlıklı ve dengeli beslemek. Anne sütünün önemi burada bir kez daha karşımıza çıkıyor. İlk 4 ay alınan anne sütünün, bebeklerde bağırsak enzimlerinin gelişimini fazlasıyla etkilediği ve ilerleyen yaşlarda gerçekleşen ishallere karşı önemli bir koruma faktörü olduğu yapılan araştırmalar neticesinde kanıtlanmıştır.
Bebek ilk 6 ayda sadece anne sütüyle beslenmeli, bunun öncesinde ek gıdaya geçilmemeli, ek gıdaya geçildikten sonra ise bebeğe verilecek gıdalar özenle seçilmeli ve yeterince yıkanarak temizlenmelidir. Hijyen kurallarının olmadığı yerlerde diğer birçok hastalıkta olduğu gibi ishallerin sıklığında da hatırı sayılır bir artış meydana gelmektedir.
Yaz aylarında havaların sıcak olması sebebiyle tüketilen gıdalardaki enzimatik faaliyetler artmakta ve bu da çok hızlı bir şekilde mikropların üremesine ve gıdalarda bozulmaya sebep olmaktadır.
Bebeği beslemeden önce ve altını değiştirdikten sonra ellerin itinayla yıkanması gerekir, bunun yanı sıra bebeğin kullandığı emzik ve biberonların düzenli olarak sterilize edilmesi de önem taşır.
Bebeğe verilen mama her seferinde taze olarak hazırlanmalı, daha önceden hazırlanmış ve beklemiş mama verilmemelidir.
İshal Olmuş Bir Bebek Nasıl Beslenirken Nelere Dikkat Edilmeli? Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler Nelerdir?
• Bebeğiniz yalnızca anne sütüyle besleniyorsa, ishal olduğu dönemlerde emzirme sıklığını artırarak su kaybını azaltmayı amaçlamalısınız. Hastalıktan dolayı halsiz ve iştahsız olan bebeğiniz emmeyi reddediyor olsa bile vazgeçmeden sıklıkla emzirmek gerekir.
• Anne sütü almıyor yani sadece mamayla besleniyorsa; normalde kullandığı mamaya aynı şekilde devam edilmeli, kullandığı mama 2-3 saatte bir azar azar verilmelidir. Eğer doktorunuz tarafından gerekli görülürse piyasada hazır olarak bulunan ishal mamaları kullanılabilir.
• Ek gıdaya başlamış olan bebeklerde anne sütünün yanı sıra yoğurt, muz, şeftali, haşlanmış patates, haşlanmış havuç, pirinç lapası kullanılabilir. Yine aynı şekilde az miktarda verilmeli ve bebek sık sık beslenmelidir.
• İnek sütü ishal süresince kullanılmamalıdır, bunun yerine yoğurt tercih edilebilir.
• İshal durumu geçene kadar lif oranından zengin sebzeler bebeğe verilmemelidir. Lif oranı yüksek olan besinler bağırsakları daha fazla çalıştırarak yorar ve ishalin artmasına sebep olabilir.
• Şeker, çikolata, yağlı gıdalar, asitli içecekler ishal durumlarında kesinlikle verilmemelidir.
• Prebiyotik ve probiyotik olarak adlandırılan ve bağırak florasında normal koşullarda dengeli bir şekilde bulunan mikroorganizmaları içeren besin takviyeleri kullanılabilir.
• Bolca su içirmek önemli. Unutmayın, ishalde en büyük düşmanımız su kaybı.
• İshal durumunda bebeğin vücudu suyla birlikte suyun içinde bulunan elektrolitleri de kaybediyor. Gerekli durumlarda elektrolit solüsyonları ( oral rehidratasyon sıvısı) doktora danışarak eczanelerden temin edilebilir ve destek amaçlı kullanılabilir.
• Bebeklerde kesinlikle ishal kesici ilaçlar kullanılmamalıdır. Asıl nedeninin bulunarak buna yönelik tedavi yapılması oldukça önemlidir.
Bebekte en hızlı şekilde iyileşme meydana gelebilmesi için tüm bu beslenme önerilerinin yanında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta hijyen kurallarına uyulmasıdır. Bebekle ilgilenirken eller mutlaka temiz olmalı, bebeği beslerken kullanılan biberon ve diğer gereçler mutlaka sterilize edilmiş olmalıdır.
Uzun süren ishallerde dışkının sürekli temas halinde olması ve yakıcı özelliği sebebiyle bebeğin pişik olması ağrısını ve huzursuzluğunu arttıracağından, sıklıkla altının yıkanması ve pişik kremi/çinko oksitli merhem kullanılması tavsiye edilir.
Hemen Doktora Götürmeli miyim? Nasıl karar vereceğim?
Doktora gitmeye karar verirken bazı kriterlere dikkat etmelisiniz. Örneğin dışkının kıvamı hafifçe yumuşamış, sıklığı artmış ancak bebekte başka bir belirti yoksa öncelikli olarak doktora gitmek yerine besleme düzenini değiştirerek ishali geçirmeyi deneyebilirsiniz. Bebekte su kaybının olmadığı, şiddetli karın ağrısı, kusma ve yüksek ateşin eşlik etmediği ve yeterli besin ve su alımının sağlanabildiği ishallerde en önemli tedavi beslenme değişikliğiyle bağırsakların restore edilmesi yeterli olmaktadır. Ancak;
• Dışkıda kan, irin görülmesi
• Dışkının siyah ya da sürekli yeşil renkte olması
• Bebeğin ateşinin yüksek olması (39 derece ve üzeri) ve yoğun karın ağrısı
• Bebeğin idrarının miktarında azalma ve renginin koyulaşması
• Ağlamasına rağmen gözyaşı olmaması, gözlerin içe çökük gibi gözükmesi, cildin kuruması
• İshalin yanında 8-10 saat ve üzerinde görülen ve tekrarlayan kusmalar
• Kilo kaybı olması
Bebeklerde İshale Ne İyi Gelir?
Bu durumlardan herhangi birini bebeğinizde gözlemliyorsanız, en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna giderek profesyonel destek almanız gerekiyor demektir. Doktorunuza danışmadan antibiyotikler, ishal kesici ilaçlar vb. kesinlikle KULLANILMAMALIDIR.